این بزرگترین و مهم‌ترین تفاوت فنی است. بسیاری با ما تماس می‌گیرند و می‌گویند یک دستگاه پلت برای تولید خوراک ماهی می‌خواهند. اینجا اولین زنگ خطر برای ما به صدا درمی‌آید. خوراک آبزیان، به خصوص ماهیان گرمابی و میگو، نباید با دستگاه پلت ساز معمولی تولید شود. دلیل آن به یک فرآیند پیچیده به نام اکستروژن (Extrusion) بازمی‌گردد.

نیاز به شناوری (Buoyancy)

ماهی‌ها در ستون‌های مختلف آب تغذیه می‌کنند. اگر خوراک به محض ورود به آب غرق شود، ماهی فرصت کافی برای خوردن آن را پیدا نمی‌کند. این خوراک در کف استخر تجمع یافته، تجزیه شده و کیفیت آب را به شدت کاهش می‌دهد (با افزایش آمونیاک و کاهش اکسیژن)، که خود عامل بیماری و تلفات است. دستگاه اکسترودر با فرآیندی شبیه به پخت تحت فشار و دمای بالا (بین ۱۱۰ تا ۱۴۰ درجه سانتی‌گراد)، باعث ژلاتینه شدن کامل نشاسته می‌شود. این فرآیند، تخلخل و حفره‌های هوای میکروسکوپی در بافت خوراک ایجاد می‌کند که به آن خاصیت شناوری می‌بخشد.

پایداری در آب (Water Stability)

خوراک میگو باید سنگین باشد و به کف برود، اما نباید در آب متلاشی شود. میگو به آرامی تغذیه می‌کند. خوراک تولید شده با دستگاه پلت معمولی، در کمتر از ۳۰ دقیقه در آب از هم می‌پاشد، اما خوراک اکسترود شده می‌تواند تا ۲۴ ساعت در آب پایدار بماند. این تفاوت، مستقیماً بر ضریب تبدیل خوراک (FCR) و سودآوری فارم شما تأثیر می‌گذارد.

قابلیت هضم بالاتر

فرآیند پخت در اکسترودر، ساختار پیچیده پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها را می‌شکند و آن‌ها را برای سیستم گوارشی کوتاه و ساده آبزیان، بسیار قابل هضم‌تر می‌کند. این یعنی جذب حداکثری مواد مغذی و رشد سریع‌تر.

تفاوت در قطر و طول پلت، یکی دیگر از جزئیات فنی است که نیازمند طراحی‌های متفاوت در بخش دای (Die) و رولر (Roller) دستگاه پلت و همچنین سیستم کرامبلر (خردکن) است. انتخاب سایز اشتباه، به معنی عدم مصرف خوراک، افزایش ضایعات و کاهش رشد گله است.

خوراک طیور: دقت و بهداشت

• جوجه یک روزه (Starter): برای جوجه‌ها، حتی پلت ۲ میلی‌متری هم بزرگ است. به همین دلیل، پلت تولید شده را از دستگاه کرامبلر (Crumbler) عبور می‌دهیم تا به ذرات ریز و شکسته (مش یا کرامبل) با اندازه ۱ تا ۱.۵ میلی‌متر تبدیل شود.
• مرغ گوشتی و تخم‌گذار (Grower/Finisher): با رشد پرنده، قطر پلت به ۳ تا ۴.۵ میلی‌متر افزایش می‌یابد. دای دستگاه پلت باید متناسب با این قطر طراحی شود و نسبت تراکم (L/D Ratio) در آن برای خوراک طیور متفاوت از خوراک دام است.

خوراک دام: قدرت و استقامت

• گوساله پرواری: معمولاً از پلت با قطر ۶ تا ۸ میلی‌متر استفاده می‌شود.
• گاو شیری و پرواری سنگین: در این موارد، می‌توان از پلت‌های بزرگتر با قطر ۱۰ تا ۱۲ میلی‌متر استفاده کرد. تولید این سایز پلت، نیازمند یک دستگاه پلت با موتور بسیار قوی‌تر  و دای با ضخامت بالاتر است تا بتواند فشار لازم برای کمپکت کردن حجم بالای فیبر را تحمل کند.

اینجاست که دانش مهندسی و تجربه عملی، بیش از هر جای دیگری خود را نشان می‌دهد. فرمول خوراک، دیکته‌کننده نوع، تعداد و ترتیب ماشین‌آلات خط تولید است.

کاندیشنر: قلب تپنده کیفیت در خوراک طیور

خوراک طیور، به دلیل حساسیت بالا به باکتری‌هایی مانند سالمونلا، نیازمند پخت بهداشتی و دقیق است. ما در تینا صنعت از کاندیشنرهای چند طبقه (Multi-layer Conditioner) یا بهداشتی‌کننده (Hygienizer) استفاده می‌کنیم. این دستگاه‌ها با افزایش زمان ماندگاری مواد در معرض بخار (از ۳۰ ثانیه به ۱۲۰-۱۸۰ ثانیه)، دمای مواد را به ۸۵-۹۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسانند. این کار نه تنها باکتری‌ها را از بین می‌برد، بلکه باعث افزایش شاخص دوام پلت (PDI) می‌شود.

سیستم افزودن مایعات: یک چالش مهندسی

در خوراک گاو شیری، استفاده از ملاس (تا ۱۰٪) رایج است. این مایع چسبناک نیازمند سیستم گرمکن، پمپ‌های دنده‌ای مخصوص و میکسر جداگانه است. در خوراک طیور، افزودن روغن (تا ۳-۴٪) باید پس از دستگاه پلت و در دستگاهی به نام کوتِر (Coater) انجام شود تا فرآیند پلت‌سازی را مختل نکند.